Digital India Mission Yojana 2025 |डिजिटल इंडिया मिशन योजना : डिजिटल इंडिया मिशन योजने ला भारताचे प्रधान मंत्री श्री नरेंद्र मोदी यांनी देशाला डिजिटल रुपमध्ये सशक्त समाज आणि ज्ञान अर्थव्यवस्थे मध्ये बदल घडवण्यासाठी एक डिजिटल इंडिया मिशन योजना ची सुरुवात केली आहे.योजनेमुळे भारताच्या प्रशासनात पारदर्शकता आणि जबाबदारीची अभूतपूर्व पातळी निर्माण होईल आणि गुणवत्ता शिक्षण, आरोग्य सेवा, शेती, वित्तीय समावेशन आणि नागरिकांना सशक्त करण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा लाभ घेतला (Nine Pillars of Digital India Mission) जाईल. डिजिटल इंडिया मिशन योजनेच्या माध्यमातून तंत्रज्ञान हे सोपे, प्रभावी आणि परवडणारे शासन प्राप्त करण्यासाठी मध्यवर्ती भूमिका निभावेल.
डिजिटल इंडिया मिशन योजना ही नवीन भारताच्या दिशेने एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. यामुळे देशातील प्रत्येक नागरिका इलेक्ट्रॉनिक रूपा मध्ये सरकारी सेवेचा लाभ घेऊ शकतो. डिजिटल इंडिया मिशन योजने मुळे सरकारच्या सर्व सेवांना इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात एका ओळखपत्र आणि ई-प्रमाणपत्राच्या माध्यमातून सामाजिक जबाबदारीसह जोडले जाईल. या योजनेत भारत सरकारने 1,13,000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे.
डिजिटल इंडिया व्हिजन ई-गव्हर्नन्स साठी पुढील गती आणि प्रगती साठी तीव्र प्रेरणा प्रधान करते आणि सर्वसमावेशक विकासाला चालना देईल, ज्यामुळे इलेक्ट्रॉनिक सेवा, उत्पादने, उपकरणे, उत्पादन आणि नवीन नोकरीच्या संधी निर्माण होतील.
भारत सरकार द्वारे 20 ऑगस्ट 2014 ला डिजिटल इंडिया मिशन योजना युनियन कॅबिनेटच्या समोर प्रस्थापित केले गेले होते आणि 1 जुलै 2015 रोजी देशाचे माननीय श्री प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अधिकृतपणे सुरुवात करण्यात आले.या योजनेला तीन प्रमुख क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करून सुरू करण्यात आले आहे:1. प्रत्येक नागरिकासाठी डिजिटल पायाभूत सुविधा निर्माण करणे.2. डिजिटल सेवा प्रदान करणे.3. नागरिकांच्या मागणीनुसार व प्रशासनासाठी डिजिटल सशक्तीकरण करणे.
आज आम्ही या आर्टिकल मधून तुम्हाला केंद्र सरकारने सुरू केलेल्या या योजनेबद्दल ची सर्व माहिती सांगणार आहो, कारण देशातील जास्तीत जास्त लोकांना या मिशन बद्दल माहिती कळू शकेल आणि या योजनेचा ते फायदा घेऊ शकतील. आम्ही या आर्टिकल मध्ये मध्ये आज तुम्हाला डिजिटल इंडिया मिशन योजना काय आहे ?, डिजिटल इंडिया मिशन योजनेचे लाभ काय आहे, या योजनेचा उद्देश काय आहे या सर्वांची माहिती या आर्टिकल मध्ये सांगणार आहोत तरी तुम्ही हे आर्टिकल शेवटपर्यंत नक्की वाचा.
| योजनेचे नाव | Digital India Mission Yojana 2025 |डिजिटल इंडिया मिशन योजना |
| योजना कोणी सुरू केली | इलेक्ट्रॉनिक आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय, अर्थ मंत्रालय |
| योजना कधी सुरू झाली | 1 जुलै 2015 |
| योजनेचा उद्देश | देशात अधिकाधिक नागरिकांना सार्वजनिक इंटरनेट प्रवेश (Public Internet Access Program) कार्यक्रमांतर्गत इंटरनेट सेवा उपलब्ध करून देणे हा डिजिटल इंडिया मिशनचा एक महत्त्वाचा उद्देश आहे. |
| योजना कोणाकडून सुरू झाली | माननीय श्री प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी यांनी |
| योजनेची वेबसाईट | डिजिटल इंडिया मिशन योजना 2025 |
Digital India Mission Yojana 2025 |डिजिटल इंडिया मिशन योजना काय आहे ?
डिजिटल इंडिया मिशन योजना ची सुरुवात भारताचे माननीय श्री प्रधान मंत्री नरेंद्र मोदी यांनी 1 जुलै 2015 ला सुरुवात केली होती. डिजिटल म्हणजे तंत्रज्ञानाच्या साह्याने सामान्य नागरिकांना सक्षम बनवणे आणि भारताला विकासाच्या पावलावर चालवणे.
या योजने अंतर्गत देशात पहिला पासून सुरु असणाऱ्या काही योजनांना पण जोडले गेले आहे, ज्या डिजिटल इंडिया मिशनला पुढे नेण्यास मदत करतात. त्यामध्ये मेक इन इंडिया (Make in India), स्टार्टअप इंडिया (Startup India), स्टँडअप इंडिया (Standup India) आणि अन्य योजना यांचा समावेश आहे.
Digital India Mission Yojana 2025 |डिजिटल इंडिया मिशन योजने चे उद्देश
- देशातील जास्तीत जास्त रस्त्यांना महामार्गाच्या धर्तीवर ब्रॉडबँड हायवेने जोडणे, जेणेकरून शहरे आणि ग्रामीण भाग उच्च-गती इंटरनेट सुविधांनी जोडले जातील.
- देशातील ग्रामीण भागामध्ये सर्व नागरीकांकडे टेलिफोन सेवा उपलब्ध करून देणे. जेणेकरून त्यांना दुसऱ्या स्थानी फोन करून बोलता येईल व मदत घेता येईल. देशामध्ये आत्ता पण असे खूप ग्रामीण भाग आहे जेथे मोबाईल नेटवर्क आतापर्यंत पोहोचू शकले नाही.
- देशातील जास्तीत जास्त नागरिकांना सार्वजनिक इंटरनेट प्रवेश कार्यक्रमा अंतर्गत इंटरनेट सेवा उपलब्ध करून देणे, ज्यामुळे डिजिटल सेवांचा वापर वाढेल.
- ई-गव्हर्नन्सच्या माध्यमातून शासनात सुधारणा करणे, जेणेकरून शासन अधिक पारदर्शक आणि कार्यक्षम होईल.
- ई-क्रांती अंतर्गत देशातील जास्तीत जास्त सेवा इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपामध्ये लोकांना उपलब्ध करून देणे, जेणेकरून त्यांचे काम लवकर व सोप्या पद्धतीने होईल.
- देशातील सर्व नागरिकांना महत्त्वाची माहिती उपलब्ध करून देणे, जेणेकरून ती माहिती त्यांच्या गरजेनुसार उपयोगात आणता येईल.
- परदेशातून आणली जाणारी इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे किंवा इतर कोणत्याही उत्पादनांचे सुटे भाग यांचा आयात दर कमी करून देशातील उत्पादन क्षेत्राला चालना देणे, ज्यामुळे देशाच्या GDP मध्ये सुधारणा होईल.
- देशात माहिती तंत्रज्ञान (IT) क्षेत्राला चालना देणे, कारण भविष्यात या उद्योगाचा प्रभाव मोठ्या प्रमाणात वाढणार आहे आणि त्यामुळे तरुणांसाठी नवीन नोकऱ्यांच्या संधी निर्माण होतील.
- डिजिटल इंडियामध्ये कृषी विभागाचा समावेश करून शेतीला डिजिटल तंत्रज्ञानाच्या मदतीने सोपे आणि अधिक उत्पादक बनवणे, ज्यामुळे शेतीतून अधिक उत्पादन घेता येईल.
Digital India Mission Yojana 2025 |डिजिटल इंडिया मिशन योजने चे लाभ
डिजिटल इंडिया मिशन योजना हा एक परिवर्तनकारी उपक्रम आहे ज्याचा उद्देश ग्रामीण भागांना हाय-स्पीड इंटरनेट नेटवर्कशी जोडणे, डिजिटल समावेशनाला चालना देणे आणि भारताच्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेचा विकास करणे आहे. सार्वजनिक इंटरनेट प्रवेश कार्यक्रम हा त्याच्या प्रमुख स्तंभांपैकी एक असल्याने, डिजिटल इंडियाचे अनेक लाभ आहे:
- या उपक्रमा मुळे ई-गव्हर्नन्सशी संबंधित इलेक्ट्रॉनिक व्यवहारांमध्ये वाढ झाली आहे, प्रक्रिया सोप्या झाल्या आहेत आणि सेवा वितरणात कार्यक्षमता वाढली आहे.
- भारत नेट कार्यक्रमाद्वारे, 1.15 लाखांहून जास्त ग्रामपंचायती 2 लाख 74 हजार 246 किलोमीटर लांबीच्या विस्तृत ऑप्टिकल फायबर नेटवर्कद्वारे जोडल्या गेल्या आहेत, ज्यामुळे ग्रामीण भागात अखंड इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी सोपी झाली आहे.
- राष्ट्रीय ई-गव्हर्नन्स प्रकल्पा अंतर्गत देशभरात CSCs स्थापन करण्यात आले आहेत, जे माहिती आणि संप्रेषण तंत्रज्ञान (ICT) सेवांच्या विस्तृत श्रेणीमध्ये प्रवेश प्रदान करतात. ही केंद्रे ई-गव्हर्नन्स सेवा, शिक्षण, आरोग्य, टेलिमेडिसिन आणि मनोरंजन यासह मल्टीमीडिया सामग्री प्रदान करतात, ज्यामुळे तळागाळात डिजिटल सक्षमीकरणात योगदान मिळते.
- डिजिटल इंडियाने सौर प्रकाश योजना, एलईडी असेंब्ली युनिट्स, सॅनिटरी नॅपकिन उत्पादन युनिट्स आणि वाय-फाय चौपाल यासारख्या आवश्यक सुविधांनी सुसज्ज डिजिटल गावांची स्थापना करण्यास चालना दिली आहे, ज्यामुळे ग्रामीण समुदायांना सक्षम बनविले गेले आहे आणि डिजिटल दरी भरून काढली गेली आहे.
- इंटरनेट डेटा सेवा पुरवण्यासाठी एक महत्त्वाचे साधन म्हणून काम करतो, शहरी इंटरनेटचा वापर 64% पर्यंत पोहोचला आहे. या व्यापक कनेक्टिव्हिटीमुळे नागरिकांना सरकारी आणि खाजगी सेवा कार्यक्षमतेने उपलब्ध होतात, ज्यामुळे डिजिटल समावेश आणि सक्षमीकरणाला चालना मिळते.
या लाभा द्वारे , डिजिटल इंडिया सामाजिक-आर्थिक विकासाला चालना देत आहे, डिजिटल साक्षरतेला प्रोत्साहन देत आहे आणि डिजिटल क्षेत्रात भारताला जागतिक नेता म्हणून स्थान देत आहे.